Dlaczego tak trudno jest być szczupłym?
Dlaczego tak często występuje problem z nadwagą? Stopień nadwagi jest ogólnie opisywany przez wskaźnik masy ciała (BMI-Body Mass Indeks). Można go wyliczyć ze wzoru:
BMI (kg/m2) = masa ciała [kg] / wzrost2 [m2]
Następnie wyliczony z powyższego wzoru wskaźnik porównujemy do poniższych kategorii.
Kategorie BMI (WHO 1997) to:
- Niedowaga < 18,5
- Norma 18,5–24,9
- Nadwaga 25,0–29,9
- Otyłość I stopnia 30,0–34,9
- Otyłość II stopnia 35,0–39,9
- Otyłość III stopnia ≥ 40
Jeśli wskaźnik BMI ma wartość powyżej 25 świadczy o nadmiernej masie ciała.
Co to znaczy „nadwaga”?
Definicja: nadwaga to nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie przekraczające optymalne ilości zdrowotne (https://pl.wikipedia.org/wiki/Nadwaga). O niekorzystnym wpływie nadwagi na zdrowie będzie w następnym poście 🙂
Jakie są przyczyny podwyższonej wagi?
Przyczyny podwyższonej wagi są złożone, należą do nich zarówno czynniki genetyczne i środowiskowe, stan zdrowia. Czynniki genetyczne wpływają na rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, przemianę materii, rodzaj metabolizmu. Również niektóre schorzenia mogą utrudniać utrzymanie prawidłowej wagi miedzy innymi choroby tarczycy, czasami przyjmowane leki np. sterydy, progestageny. Jednak najczęściej przyczyną problemów z nadwagą są złe nawyki żywieniowe i brak ruchu. Nawet jeśli jesteśmy obciążeni genetycznie złą przemiana materii, czy mamy choroby utrudniające utratę wagi np. choroby tarczycy to mamy wpływ na czynniki środowiskowe.
Do środowiskowych między innymi należą:
Nadmierna podaż energii
Jest to zjadanie więcej, niż organizm zużywa w ciągu doby. Dla przykładu: spożywanie w ciągu dnia około 100 kcal więcej daje przyrost masy ciała w ciągu roku o 5 kg. A te 100 kcal łatwo jest przeoczyć – 100 kcal odpowiada jednej łyżce oleju lub jednej kromce chleba z masłem!
Poza tym należy wziąć pod uwagę , ze z wiekiem obniża się przemiana materii :
Spoczynkowa przemiana materii obniża się o 2-3% na każdą dekadę życia. U kobiety z natury jest niższa o 5% do 10% niż u mężczyzny w tym samym wzroście i masie ciała.
Mała aktywność fizyczna
Wraz z rozwojem cywilizacji coraz mniej się ruszamy. Siedząca praca, do której docieramy samochodem, po południu zamiast spaceru oglądanie telewizji lub aktywność na komputerze. W jednym z badań naukowych wykazano że wynalezienie pilota do telewizora było przyczyna wzrostu wagi społeczeństwa o 1,5 kg 🙂
Nieregularność posiłków i podjadanie
Często z posiłków jemy tylko śniadanie i obiadokolację – a w międzyczasie pojadamy przekąski, których nie wliczamy nawet do dziennego zapotrzebowania kalorycznego.
Niestety przekąski mają sporo kalorii, na przykład:
- delicja – 44 kcal
- kostka czekolady – 22 kcal
- herbatnik -26 kcal
- Mała paczka chipsów 35 g- aż 193 kcal
- Kawałek macy – 120 kcal
- Kawa z 3 sucharkami bezcukrowymi to 120 kcal
- Szklanka soku -około 100 kcal
Czynniki środowiskowe możemy próbować niwelować sami lub z pomocą specjalisty. Częścią medycyny która zajmuje się zdrowym trybem życia jest medycyna stylu życia (Lifestyle Medicine).
Utrata zbędnych kilogramów jest procesem długotrwałym, tzw. „diety cud” często są niezdrowe i powodują występowanie efektu jojo. Nie ma co ukrywać – uzyskanie prawidłowej masy ciała to ciężka harówka! Aby zgubić jeden kilogram tłuszczu nasz organizm musi spalić 6000 – 7000 kcal.
A godzina marszu w tempie 3 km/h to zużycie około 450 kcal. Zatem żeby zużyć energię zmagazynowaną w 1 kg tłuszczu musiałbyś maszerować prawie 16 godzin nic nie jedząc i pijąc tylko wodę.
Źródła: „Otyłość zapobieganie i leczenie” PZWL M. Jarosz, L. Kłosiewicz-Latoszek. Zdjęcia pochodzą ze strony pixabay.com, unsplash.com i własne