Jajka – na zmianę cieszą się dobrą i złą sławą. Początkowo uważane były za zdrowe i bardzo odżywcze, potem zostały uznane winowajcami podwyższonego poziomu cholesterolu. Obecnie powracają do łask.
Co było przyczyną zniesławienia jajek?
W roku 1972 zostało opublikowane stanowisko AHA (American Heart Association), w którym zalecono ograniczenie spożycia jaj do 3 sztuk tygodniowo. Przyczyną tej opinii była zawartość w nich dużych ilości cholesterolu. Na podstawie uaktualnionej wiedzy po latach dokonano rewizji tych zaleceń. Obecnie w rekomendacjach AHA jaj nie wymienia się już wśród produktów, których spożycie należy ograniczać.
Co jest w białku jaja?
Można tam znaleźć liczne składniki, które mają szczególne znaczenie dla antybakteryjnej funkcji białka jaj. Zalicza się do nich: lizozym, awidynę i owotransferynę.
Ponadto zawiera komplet aminokwasów, które idealnie odpowiadają zapotrzebowaniu człowieka.
Co jest się w żółtku jaja?
Wiele wartościowych składników wśród których znajdziemy: kwasy tłuszczowe, lecytynę, cholinę, ksantofile oraz wybrane witaminy.
Żółtko jajka jest bogatym źródłem kwasu arachidonowego i dokozaheksaenowego (DHA). Kwas DHA jest niezbędny do prawidłowego rozwoju ich ośrodkowego układu nerwowego dzieci.
Lecytyna chroni także organizm przed odkładaniem się cholesterolu. Żółtko jaja zawiera prawie 3-krotnie więcej lecytyny niż soja, i jest ona lepiej przyswajalna niż ta pochodząca z soi.
Cholina wpływa na poprawę długotrwałej pamięci oraz funkcję zapamiętywania. Jedno jajko zawiera około 280 mg choliny, głównie w postaci fosfatydylocholiny.
Ksantofile to substancje należące do karotenoidów, będących antyoksydantami. Główne ksantofile jaj to luteina i zeaksantyna. Odgrywają one ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu narządu wzroku i obniżają ryzyko wystąpienia degeneracji plamki żółtej oka – głównego czynnika prowadzącego do utraty wzroku.
Jajko jest istną spiżarnią substancji odżywczych: witamin (A, E, D, K, B12,kwasu foliowego), minerałów (potasu, fosforu, cynku, żelaza), nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6.
Gotowane czy surowe?
Czy jajko surowe ma więcej właściwości odżywczych czy gotowane? Jak wynika z badań surowe białko jaja jest trudniej przyswajane przez organizm, dlatego lepiej jest jeść jajka przetworzone termicznie. Jednak nie gotujmy jajka zbyt długo – gotowane zbyt długo traci swoje wartości odżywcze(zbyt długo gotowane jajka to takie, w których pojawia się zielona obwódka 🙁 )
1 jajko to
1 średniej wielkości jajko to około 90 kalorii.
1 jajko zaspokaja 100% dziennego zapotrzebowania na witaminę B12 i 80% zapotrzebowania na witaminę A.
Fakty:
- Białko to 90 % wody, 9 % aminokwasów, ok. 1 % węglowodanów i tylko 45 kcal/100 g.
- Żółtko składa się w 2/3 z lipidów – tłuszczów. Są to: trójglicerydy -65%, fosfolipidy ok. 30% (w tym głównie lecytyna), cholesterol, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K).
Źródła: „Żywienie człowieka zdrowego i chorego, tom2” red naukowa M. Grzymisławski, J. Gawęcki; ”Żywienie człowieka, podstawy nauki o żywieniu tom 1” red naukowa Jan Gawęcki; „Podstawy żywienia klinicznego” red.n. L. Sobotka; .„Podstawy dietetyki” pod red. Jacka Bujko wydawnictwo SGGW; „Anti-Aging na talerzu” Dorota Małgorzata Wydro „Normy Zywienia Człowieka-Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych” red Mirosław Jarosz, Barbara Bułhak-Jachymczyk;www.poradnikzdrowie.pl;www.mp.pl; https://biotechnologia.pl/biotechnologia; www.dietetycy.org.pl antyoksydanty.wordpress.com;wikipedia.org; Zdjęcia pochodzą ze strony pixabay.com, unsplash.com i własne;